Conferéncia DUOC
28 de genièr mercredi 18:30
Ostal d’Occitània 11 carrièira Malcosinat (mètro Esquiròl)

Gilda CAITI-RUSSO & Arvèi LIEUTARD
(Universitat Paul-Valéry, Montpelhièr)

Lo Pichòt Talamus de Montpelhièr : de l’escritura manuscricha al format electronic

Despuèi quatre ans, una equipa multidisciplinària de cercaires trabalha a la mesa en plaça d’una edicion electronica dels tèxtes occitans produches pel Consulat de Montpelhièr a l’Edat Mejana. Los divèrses manuscriches occitans que compausan lo Pichòt Talamus representan una quantitat colossala de donadas que sa produccion s’espandís sus tres sègles, de las annadas 1260 a 1426.

Gilda CAITI-RUSSO e Hervé LIEUTARD presentaràn lo trabalh tecnic d’edicion electronica al format XML que s’inscriu mai precisament dins l’encastre de la TEI (Text Encoding Iniciative), un sistèma destinat a facilitar la creacion, l’escambi e l’integracion de las donadas textualas informatizadas. Delai dels aspèctes tecnics, son pr’aquò avant tot de critèris scientifics que devián guidar las causidas dels editors. A travèrs lo tractament dels indèxes de personas e de luòcs dins los divèrses manuscriches que compausan lo Pichòt Talamus, mostraràn cossí la TEI permet non pas son que de gerir la granda quantitat d’informacions contengudas dins los divèrses manuscriches, mas tanben de rendre compte dels divèrses nivèls d’estructuracion de la tradicion manuscricha medievala.
*
Gilda Caiti-Russo es mèstra de conferéncias d’occitan medieval
a l’Universitat Paul-Valéry (Montpelhièr). Trabalha a la restitucion del sens del tèxt
occitan ancian suls plans lingüistic, istoric e literari.
Arvèi Lieutard es mèstre de conferéncias en linguistica occitana a l’Universitat de Montpelhièr.
Especialista de linguistica occitana (fonologia e dialectologia), s’interèssa tanben a totes los aspèctes de la produccion escricha en occitan dins una perspectiva sociolinguistica e mai especificament a la question de la grafia occitana a travèrs los tempses.

Dimècres 10 de decembre de 2014 – 18:30

DUO (Dimècres Universitaris Occitans, ex-DMOO)

Ostal d’Occitània, 11 carrièira Malcosinat, 31000 Tolosa (M° Esquiròl)

Rémy GASIGLIA (Universitat Niça Sòfia Antipòlis)

Rescontre amb un poèta d’òc doblidat : l’edicion de las Œuvres nissardes de Loís Andrioli (1766-1838)

Loís Andrioli es citat pels istorians de la literatura occitana, una carrièira de Niça pòrta son nom, mas son òbra e sa destinada pauc comuna son generalament mesconegudas. d’un paire vengut dels Grisons e d’una maire nissarda originària d’Utèla, nasquèt a Sospèr en 1766 e moriguèt a Turin en 1838. Aquel oficièr del reialme de Sardenha, que combatèt en 1793 sus l’Aution e acabèt sa carrièira jos la Restauracion amb lo grade de coronèl, foguèt academician, poèta e dramaturg en lenga italiana. Compausèt tanben, dins lo niçard de la debuta del sègle XIX, de vèrses demorats per l’essencial inedits pendent près de dos sègles.

La partida dialectala de son òbra, conservada a la Bibliotèca reiala de Turin, compren lo recuèlh cortet de las Poesio nissardei e mai que mai l’epopèia en sièis cants entitolada Segurano (1832), version nissarda del poèma en italian qu’aviá consagrat vint e sèis ans mai d’ora a l’eroïna del sèti de Niça per las tropas franco-turcas en 1543.

D’una vasta cultura classica, grand legeire del Tasso e de l’Ariòsta, mas sensible a l’actualitat literària de son temps, Andrioli se situa al caireforc de las literaturas italiana e francesa. Tot en manifestant dins sos tèxtes un amor de son país natal e de sa lenga mairala qu’un aluenhament fòrça long aviá pas pogut entamenar, participèt de Turin estant a la segonda renaissença de las letras d’òc e forniguèt al patrimòni literari niçard una contribucion qu’es pas de negligir e que l’edicion de Rémy Gasiglia (Acadèmia nissarda, 2013, CLXXXVII-396 p.) volriá tirar de l’oblit.

Rémy GASIGLIA es professor de lenga e de literatura d’òc a l’Universitat Niça Sophia Antipolis. Membre del Centre Transdisciplinari d’Epistemologia de la Literatura, consagra sos trabalhs de recerca a las letras occitanas de l’edat barròca al jorn de uèi.

Conferéncia DMOO – Ostal d’Occitània (11, c. Malcosinat)

Dimècres 16 d’abril de 2014 – 18:30

Ròsa BLIN-MIOCH (Universitat Paul-Valéry, Montpelhièr III)

Las Letras de la Felibressa roja Lídia Wilson de Ricard (1850-1880)

a l’escasença de la parucion de son libre a las Presses universitaires de la Méditerranée.

La color associada al Felibritge es la màger part del temps la de sos creators de 1854 a Fontsegunha, la de Roumanille o la atribuida a Aubanel, l’estampaire del papa o a Mistral vièlh, lo blanc. Existís pasmens tre 1876 un felibritge roge, republican, marcat pel movement comunalista que s’exprimís dins sos almanacs La Lauseta. Son nucli creator foguèt congreat a Montpelhièr per lo marqués comunard Loís-Xavièr de Ricard, còfondador a París del Parnasse Contemporain,  e per lo poèta audenc August Forés.

Un tresen personatge que l’estudi de Rosa Blin-Mioch cerca las rasons de son escafament i participa : Lydie Wilson de Ricard. Las letras d’aquesta Parisenca – que sas originas son escosesa e flamanda – davalada  a l’entorn de Montpelhièr, las que son adreiçadas en particular a August Forés en 1876 e 1877, nos permeton de descobrir la que prenguèt sa part tota de l’òbra comuna. Rapòrtan lo resson de son aprendissatge del dialècte de Montpelhièr, de sas creacions poëticas. Lídia Wilson de Ricard foguèt publicada dins la Revue des langues romanes, primada al temps de las Fèstas latinas de Montpelhièr de 1878. Escriguèt jos los noms de Lydie de Ricard, Na Dulciorella, Lidia Colonia. La correspondéncia se situa a la debuta de la III^ena Republica e de sos enjòcs : amnistia dels comunards ; egalitat femna/òme amb lo subjècte del maridatge e del divòrci ; la laïcitat amb los enterraments civils ; la libertat de la premsa.

Trespassant lo ròtle devolgut a las femnas, pauc presentas dins lo Felibritge, Lydie Wilson de Ricard. i afortís sas conviccions politicas e son interès pel Federalisme que son marit n’es un teorician. Lor venguda dins lo Miègjorn es pas deguda sonque a las condicions politicas, mas a l’amor per la lenga del Miègjorn e per Mistral, present tre son primièr libre parisenc. Lo Parnasse foguèt una de las escòlas de Lidia, son esperit favorizèt la descubèrta de la natura del Miègjorn que percorrèt amb sa sòrre Joana, pintra, que li manda de letras que son de vertadieiras criticas artisticas dins lo temps de la debuta de l’impressionisme. Vesèm tanben nàisser dins aquela correspondéncia l’amor partit de Joana e Forés e un projècte de maridatge, libertat que poirà pas se congrear : Joana moriguèt a 25 ans a la fin de 1877 de tuberculòsi.

A lor entorn fòrça correspondents forman una telaranha que s’espandís del nivèl local al nivèl europenc.

Ròsa Blin-Mioch es ara jornalista a la retirada e cercaira associada al Réd’òc-LLAC de  l’Universitat Paul Valéry (Montpelhièr III). Lo libre Lydie Wilson de Ricard (1850-1880) Les Lettres de la félibresse rouge editat per las PULM es eissit de sa tèsi sostenguda en 2010 jos la direccion de Felip Martel. Sas recercas crosan los estudis de genre e los de civilizacion dins la tòca de contribuir a l’istòria de las femnas occitanas, que foguèsson femnas del pòble, felibressas o escriveiras.