Gerard Joan Barceló : L’occitan e lo catalan : doas lengas bessonas ? Un futur comprometent

RESUMIT    

L’expression verbo-temporala del futur en catalan e en occitan consistís essencialament en l’emplec d’una forma verbala comuna per son origina latina tardiva : lo temps verbal futur. I a doncas de semblanças evidentas partejadas amb la majoritat de las lengas romanicas. Pasmens se remarca una diferéncia importanta : la preséncia pro generalizada en occitan, mas pas brica en catalan, d’un futur perifrastic vertadièr que se tròba doncas en concurréncia amb lo futur d’origina romanica. Aquesta concurréncia entre dos tempses verbals a bensai una consequéncia semantica : lo ligam amb l’enonciacion, diferent d’una lenga a l’autra per çò que concernís lo temps mai ancian. Lo contrast entre la lenga d’òc e sa vesina remet doncas en question l’unitat del futur romanic, e sembla mostrar sus aqueste punt la proximitat generala de l’occitan amb lo francés, l’espanhòl e lo portugués, mentre que lo catalan pareis tan conservator coma l’italian.

 Aitor Carrera : Sus era toponímia occitana: grafia e sistematicitat

RESUMIT  

Qu’ei ben sabut que, plan soent, en Estat francés, es nòms de lòc occitans son objècte de tot tipe de francizacions e de deformacions. Aquerò qu’ei ua des conseqüéncies evidentes dera manca d’oficialitat dera lengua e dera abséncia de volentat politica de sauvar uns documents preciosi com es nòms de lòc ena sua integritat: a trauès dera varietat lingüistica que les veïcule. Ena Val d’Aran, totun, contràriaments a çò qu’arribe der aute costat dera frontèra, er occitan qu’ei lengua oficiau. Mès tanben en aqueth endret que i a problèmes: encara que non siguen talaments grèus com es der Estat francés. Problèmes de tipe lingüistic e de tipe metodologic, que hèn que, a maugrat qu’existisque un arreconeishement legau entara lengua occitana, de còps que i a, es nòms de lòc non prenguen er aspècte grafic que les calerie: un aspècte grafic avient damb es estructures e usatges dera lengua e tanben damb es sues convencions. Que se prepause, donques, un repassatge de quauqui ahèrs problematics en çò que tanh ara arrepresentacion dera toponímia occitana administrativaments espanhòla. E tanben, en conseqüéncia, ua analisi des factors qu’amien denquia errors e confusions. Ua aportacion ara regularizacion formau dera toponímia occitana: a trauès d’un parçan plan redusit, mès damb ues caracteristiques pro especifiques.

Joan Fulhet : Del caractèr sintactic de l’evolucion a > o

RESUMIT

Lo passatge del [a] pòstaccentual romanic a [o] en occitan modèrn es totalament atipic : representa pas una reduccion fonologica puèi qu’es acompanhat – en tèrmes de rigor, precedit – de la transformacion del [o] pòstaccentual en [u]. Se pòt pas concebre pr’aquò – en vertut del principi dich « de l’arbitrari del signe » – coma la substitucion generalizada, dins lo contèxte que lo caracteriza, d’un fonèma a un autre. Cal doncas supausar a l’evolucion en question una estapa intermediària schwa, admetre que l’enclitic -la de la lenga medievala, abans de venir tonic e d’adoptar lo timbre [o], se poguèt un temps definir tal pel seu sol timbre « neutre » – èsser lo luòc d’una accentuacion « accidentala ». En religant l’evolucion a > o a la pèrda de l’enclisi, òm es menat a considerar amb mai d’atencion las proprietats sintacticas dels parlars ont aquel primièr procèssus es pas ges atestat – en substància, l’expression de la negacion dins lo Comtat de Niça. Om es conduch a far tanben mençon del demai del domèni arvèrno-mediterranenc ont l’evolucion de -la cap a [‘lo] s’obsèrva pas tanpauc. Pus exactament, a postular que : 1) sens cap pus de rapòrt amb las sillabas finalas de crompa, dona, taula (ont l’aparicion del timbre [o] se deu explicar sus de basas purament foneticas, en referéncia al schwa diftongal de doas, pònt), lo pronom pòstpausat -la ([‘la]) del provençal se dissòcia totalament del vèrb e permet la creacion d’un sistèma d’articles atributors de nombre (los parlars qu’an [lo] encara presentan d’estructuras coma legir libres, crompar carn) ; 2) la dissociacion entre lo nombre e lo vèrb, l’impossibilitat de recórrer a la reccion per atribuir lo nombre, son encara pus flagrantas en nòrd-occitan ont l’evolucion a > o concernís primièr d’unas formas de nom al singular ([po] (pan), [mo] (man), [gro] (gran) que fan parelh amb [pa] (pans), [ma] (mans), [gra] (grans) e ont l’alternància [å] / [a] pròpria a l’article pronom la / las a tendéncia a se reproduire, inversada, sus la vocala radicala dels noms amb terminason femenina (cf. [tsabrå] (chabra) / [tsåbra] (chabras)) ; en nòrd-occitan doncas, dins lo sistèma del nom (e lo temps, dins lo sistèma del vèrb apelariá de comentaris similars), una categoria segondària coma lo nombre s’es poguda « infiltrar » dins la categoria primària associada, a pogut integrar o suplantar lo radical.

 

Joëlle Ginestet : Le Temps dans 12 textes littéraires de H. Mouly et J. Boudou

RESUMIT   

Aquest brèu estudi del Temps se deu comprene coma un estudi dels tempses dels vèrbs, grops verbals, vèrbs mièg-acabats, aital coma una mesa en evidéncia dels advèrbis e expressions temporalas. Lo primièr trabalh sus de tèxtes de l’occitan Enric Mouly s’es alargat a de tèxtes de Joan Bodon, e lo poiriá contunhar l’estudi d’autres tèxtes literaris de Roèrgue escriches en occitan ja que las publicacions i foguèron pro nombrosas al cors del sègle vinten. Dins aqueste còrpus que concernís de tèxtes escriches pendent las annadas 30 e 70, l’examèn de las actituds e perspectivas narrativas e de la tecnica de mesa en relèu permet de confirmar mas tanben de matisar d’unes jutjaments sus l’escritura dels dos autors roergasses e de soslinhar quant lo Temps es al còr de lors romans.

Arvèi Lieutard : Constrenchas fonologicas e morfologia del plural : lo ròtle de la “cavilha” dins l’occitan de Graulhet

RESUMIT   

L’organizacion morfologica del plural dins mai d’un dialècte lengadocian es per part ligada a de constrenchas fonologicas que menan a mobilizar jod dins los cases que lo morfèma « classic » de plural pòt pas èsser sillabat. Aquel segment, definit coma una cavilha que permet l’especificacion morfologica aquí ont de constrenchas empachan la sillabacion del morfèma de plural, pausa pasmens un problèma d’analisi ja que costeja lo morfèma de plural dins los articles masculins plurals contractats amb de preposicions. Mai d’una ipotèsi permet de rendre compte d’aquel fenomèn.

Patric Sauzet : Traches flexionals fòrts ?

RESUMIT   

Los traches flexionals pòdon èsser qualificats de febles en tant que son contengut s’impausa pas contra la valor dels traches de la basa. Mentre qu’en derivacion la preséncia de traches diferents se resòlv per l’inibicion dels traches de la basa (et generalament des traches mai encastonats) que son en conflicte, en flexion l’incompatibilitat a per resulta la non-combinason. Aital se se considèra que l’imperfach e lo preterit occitans implican respectivament atelicitat e telicitat de la basa, la consequéncia esperada es que se tròbe pas de vèrb telic a l’imperfach ni n’atelic al preterit. L’occitan coma lo francés pòt presentar de vèrbs telics a l’imperfach (amb una valor iterativa en particular). Pòt tanben presentar de vèrbs atelics al preterit, aital una proposcion coma “… aguèt pas de camisa” es gramaticala en occitan mas pas “…il n’eut pas de chemise.” en francés. Aquesta diferéncia se pòt analisar coma la resulta de la possibilitat variable de mobilizar un morfèma derivacional foneticament nul. Dins lo cas considerat seria un evidencial lexical en occitan que dona lo sens de : “… se poguèt constatar qu’aviá pas de camisa”, que forma un predicat telic. Pausada aquela ipotèsi los traches flexionals son pas realament fòrts, mas la possibilitat de mobilizar un morfèma derivacional invisible los o far paréisser.